Psikoterapi bir ya da birden fazla kişinin terapistleriyle sorunlarını paylaştığı bir süreçtir. Psikoterapide bireyler kendileriyle ilgili bir başkasıyla paylaşılmasını istemediği bilgileri terapistlerine aktarırlar. Terapide kendini açma sürecinde terapistlerin dikkat etmesi gereken önemli etik kurallardan biri gizliliktir. Yapılan araştırmalarda gizliliğin psikoterapide en çok karşılaşılan etik ikilemlerden biri olduğu görülmektedir. İlk etik ilkeler oluşturulduğundan bu yana gizlilikle ilgili kurallar çok nettir ve gizliliğin kavramsal tanımı ve ihlal edilebileceği durumlar belirlenmiştir. Bu nedenle psikoterapi, danışmanlık ya da değerlendirme hizmetlerinde çalışan psikologlar mahremiyet ve gizlilik ile ilgili etik kuralları, bu alanla ilişkili yasal kanunları, çalıştığı kurumlara ait kuralları ve profesyonel ya da bilimsel ilişkinin doğasını dikkate almalıdır. Çünkü gizlilik ilkesinin sağlanamamasının olumlu terapötik ilişkiye zarar verdiği görülmektedir. Yapılan psikoterapinin türü fark etmeksizin bütün terapilerde gizlilik ve sınırları terapi sürecinin başında konuşulmalıdır. Bu bağlamda, bu gözden geçirme çalışmasında psikoterapi uygulamalarında sık karşılaşılan bir etik mesele olan gizlilik ilkesinin bireysel, çocuk, grup, eş ve aile gibi farklı psikoterapi türlerindeki yeri ve önemi ele alınacaktır. Tek bir kişiyle yürütülen bireysel terapilerden birden fazla kişiyle yürütülen eş/aile veya grup terapilerine kadar bütün terapi türlerinde gizliliğin koşulsuz sağlanması psikologların uyması gereken temel yükümlülüklerdendir.
Key words: Etik ilkeler, gizlilik, mahremiyet, psikoterapi ve bilgilendirilmiş onam.
|
